Müftü Yusuf Karali Hocaefendi

Rize eski Müftüsü Müderris Yusuf KARALİ Hocaefendi, babası Karalizade Molla Bilal Efendi ile annesi Rabia hanım’ın çocuğu olarak  1886 (Rumi 1302) Rize’nin Güneysu (eski adı Potomya) İlçesinin Yeşilköy (eski adı Pilihoz) Köyünde dünyaya geldi. Henüz 9 yaşlarında iken 1895 yılında 10 ay gibi kısa bir süre içersinde hafızlığını tamamladı. Yeşilköy (Pilihoz) Medresesinde Ağrılımoğlu Mustafa Efendiden ve Ortaköy (Setoz’lu) Hacı Mehmet Efendiden sarf-nahif, islami ilimler ile Hacı mehmet Efendinin oğlu müderris, kurra Tahir Efendiden kıraat okudu. Daha sonra 1909 yılında İstanbul’a giderek Fatih Medresesinde öğrenimini tamamlayarak Rizeli Muharrem Efendiden icazet aldı. 1911 yılında aynı medresede ders veren hocaefendi, Birinci Dünya Savası çıkınca 1915 yılında Erzincan İhtiyat Zabit Mektebinde askere alındı.

Ömer Efendiden de Arap ve Fars dersleri okudu. Tahsilinin sonunda müderris olabilmek için katıldığı sınavda üstün başarı göstererek birinci olmuş ve ders okutma hakkını kazanmıştır. Muğlak ve çok yönlü fetvalara verdiği kısa cevaplardan sonra meseleyi açarak ilgili  alanlara götürmek suretiyle fetvaları bir bakıma fıkıh ve fıkıh usulü dersine dönüştüren muttaki ve dervişmeşrep kişiliğiyle tanınan Hocaefendi 1924-1925 yıllarında Rize İmam Hatip Mektebine muallim olarak ders okuttu.

Bayezit Camii dersiamı iken Medreselerin 1924’te kapatılması üzerine emekliye ayrılan Hocaefendi köyüne gelerek daha çok aile mesleği olan demircilik işleri ile uğraştı. 1920-1930 yılların zor koşullarında sıkı göz takibinden kurtulmak ve suçlamalardan uzak kalabilmek için demirciliği bir gizlenme ve izini kaybettirme aracı olarak kullanmıştır. Köy camiinde (Yeşilköy, eski adı Pilihoz) fahri olarak vaizlik, imam-hatiplik yapan hocamız daha sonra Rize Merkez’e gelerek demircilik sanatı ile uğraşmaya devam etti.

16 Şubat 1951 tarihinde Rize Müftüsü olarak tayin edildi. Müftü olarak görevli iken 1963-1966 yılları arasında Rize merkezdeki Kazdal Camii’nde üst düzey Arapça dersleri vermiştir. Bu derslere, Kamboz’lu Muhsin SOLAK, Zavendik’li Mustafa YILDIZ ve Çayeli’li Nevzat SAĞLAM Hocaefendilerimiz hiç aksatmadan düzenli olarak katılmışlardır.

1967 yılında hac ibadetini yapan ve “Halkın ayaklı kütüphanesi-Deryası” olarak bilinen Hocaefendimiz, müftülük vazifesinde iken emr-i Hak vaki oldu ve 3 Şubat 1969 Pazartesi günü sabah namazı vakti saat 05.45’te son nefesini vererek emaneti sahibine teslim etti. Havva hanımla evli Hocaefendimiz vefat ettiğinde geriye, dördü erkek beşi kız olmak üzere dokuz evlat bırakmıştır.

Hocaefendimizin naaşı, kıs mevsiminde karlı 4 Şubat 1969 Salı günü Rize merkezdeki Orta Cami’ye getirildi. Görülmemiş bir kalabalık vardı. Talebelerinden Nevzat Sağlam (Çolak) Hoca naaşı başında bir konuşma yaparak Hocaefendinin hayatını anlatarak tezkiyede bulundu. Cenazesi ise bir başka talebesi olan Zavendikli Mustafa YILDIZ Hocaefendi tarafından  kıldırıldı. O gün Rize sokakları büyük ve sonsuz yolculuğun hüznüne katılırcasına tam bir sessizliğe bürünmüştü. Talebelerinin, dost ve sevenlerinin elleri üzerinde Hocaefendimizin naşı, doğduğu yer olan köyüne (Yeşilköy)  götürülerek aile mezarlığına defnedildi.

Ahir ömründe mütemadiyen arayıp durduğu ulemadan, fuzelâdan dost ve yâranıyla şimdi sohbet ederek ebedi hayatını yaşayan Hocaefendimizin mekanı Cennet-i a’lâ olsun.

Kendisine Allah (c.c)’dan rahmet, ailesine, yakınlarına ve sevenlerine sabr-ı cemil, ecr-i ceziller diliyoruz.